Đặt mình vào vị trí người khác là một việc làm rất khó với chắc không chỉ riêng tôi. Thật thế, không dễ để nghĩ được cho người khác một cách toàn vẹn, mà chúng ta hay có xu hướng áp đặt, bắt họ phải nghĩ theo lối của mình hơn.

Tôi đã từng thấy rất bức xúc, khó chịu, cáu giận khi gặp phải “loại người thế nọ”, “kiểu người thế kia”. Tôi chẳng hiểu tại sao họ có thể cư xử như vậy. Họ làm những điều mà tôi cho là vô lý, là vở vẩn. Họ không dám làm những điều tôi cho là đơn giản, hiển nhiên. Họ không học nổi những môn tôi cho là dễ như xơi cháo. Họ cũng chẳng đủ những phẩm giá hay tính cách mà tôi thấy cần ở mỗi người. Rồi tôi thấy tức khi nhìn thấy họ. Tôi đánh giá họ luôn luôn.

Năm tháng dần qua, tôi lớn thêm nhiều và nhận ra mình không phải là trung tâm thế giới. Tôi như một hạt cát giữa sa mạc hay giọt nước trong đại dương, vô danh, thường xuyên mắc lỗi và chẳng mấy vinh quang. Tôi bắt đầu chống chế với những sai lầm của mình, tôi dần lơ là những chuẩn mực xã hội. Rồi tôi nhận ra, nhiều tích tắc tôi hành xử chẳng khác gì những kẻ mà tôi đã lên án hồi trước. Và tôi hiểu được, ai cũng vậy.

Ai cũng có cuộc sống của riêng họ, có quan điểm riêng, hoàn cảnh riêng, tính cách riêng. Những cá thể riêng biệt ấy tự làm nên cho mình một màu sắc, có thể hồng, có thể xám, nhưng không ai có quyền chà đạp họ, vì chúng ta không phải họ.

Trong mỗi chúng ta đều có phần mà không ai có thể chạm tới. Vậy nên đôi khi chúng ta không thể hiểu rằng tại sao họ lại làm vậy, lại cư xử như vậy, lại thành ra như vậy. Nói đặt mình vào vị trí người khác là khó, vì không chỉ để hiểu tại sao họ làm thế, mà còn là để chấp nhận, rằng họ phải làm vậy.

Những dòng tôi đang viết thật mông lung vì chẳng hề có một ví dụ cụ thể nào. Nhưng chắc chắn trong chúng ta đã từng có nhiều lần cảm thấy khó chịu với những người xung quanh khi họ làm chuyện gì đó không vừa ý. Rồi ta sẽ nghĩ, nếu là tôi á, tôi sẽ không abc mà chắc chắn tôi sẽ xyz… Cứ cho điều chúng ta nói là đúng, nhưng đó là ta, không phải họ. Mỗi cá thể trên đời này riêng biệt như dấu vân tay họ có, nên việc mà họ làm không cần thiết phải giống nhau.

Cuối cùng thì điều tôi muốn nhắc nhở bản thân, ấy là khoan dung và chấp nhận. Trong giây phút nhỏ bé ấy thôi, khi hai hệ quy chiếu không còn trùng khớp nữa, hãy rộng lượng mà bỏ qua những gì người khác làm. Bởi kể có là những người bạn thân, thì sự đồng điệu tâm hồn đôi khi cũng còn trật nhịp. Nếu được, tôi mong mình bớt phán xét xã hội này, mà dành để cảm nhận nó. Bớt khó chịu với người đi, mà hãy trân trọng họ. Không tính toán thiệt hơn, so đo cao thấp. Tu được như thế, sống mới đáng cuộc đời.